Homaj rajtoj, Zamenhof kaj ni (revuo Esperanto, nov 07, p 223)

Homaj rajtoj, Zamenhof kaj ni

Dauxrigante provon de siaj antauxuloj, ankaux cxi-jare la estraro de UEA alvokas al celebro de Semajno de Homaj Rajtoj kaj de Esperanto. Cxi-jare la semajno ekos gxuste la 10-an de decembro (kiam datrevenos la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj) kaj finigxos en la 15-a (la Zamenhof-tago). Depende de lokaj bezonoj kaj kutimoj, eblas enfokusigi la Zamenhof-tagon mem kiel "Tagon de Esperanto", aux la tutan semajnon, aux la UDHR-datrevenon por kunplekti la temojn UN kaj homaj rajtoj kun Esperanto kiel kontrauxbatalejo kontaux la lingva diskriminacio. Bonvolu doni al la festo, kiun vi loke fasonas, informan karakteron, ekzemple farante arangxon komunan kun aux direktitan al neesperantistoj.
En la 15-a de decembro ni interne rememoros la patran rolon de Zamenhof; en la 10-a ni ekstere atentos la fratinaran rolon de la UN-organizajxoj. Facilos konsciigi niajn najbarojn, se ni interne konsciados, ke la cxeesto de Esperanto sur la scenejo rekte rilatas al la strebado por pli justa, sendiskriminacia mondo. Niaj stiloj de konsciigado estas diversaj. Foje ni produktas skribajn, vidbendajn, diapozitivajn prezentojn – jen lerneje uzeblajn, jen amaskomunike – por konsciigi pri la specifeco de la lingvaj rajtoj; la juraj laboroj pri la lingvaj rajtoj estas ja tre junaj. Alifoje niajn kritikojn pri diskriminaciaj praktikoj ni prezentas al la amaskomunikiloj, la kortumoj, la plendo-akceptaj instancoj, por altiri la publikan atenton.
Emfazis tiujn tagordojn pasintjare Renato Corsetti, petante vin "kolekti informojn de nerespekto de lingvaj rajtoj en via logxloko kaj sendu la pruvon pri tio al UEA, kiu siavice atentigos la Oficejon de la Supera Komisiito pri Homaj Rajtoj de UN" kaj "ankaux zorgi pri la tradicia pli interna agado (festo de la libro en Esperanto, kluba kunveno por memorigi Zamenhof)". Cxi-numere vicprezidanto Ranieri Clerici, en sia artikolo "2008: jubileo-jaro, jaro de faro" aparte emfazas, ke ni agu por “retrovi la iaman intimecon” kun UN kaj Unesko.
Enhave, la laboro renovigi nian parencecon kun la UN-familio tusxas la cxi-suprajn fadenojn. Sed ni foje forgesas orienti niajn agadojn al la strukturaj ecoj de nia cxefa partnero Unesko. La Landaj Komisionoj de Unesko, iusence gxiaj “membroj”, proksime kunlaboras kun la respektivaj edukaj, kulturaj, sciencaj ministerioj por formuli aux influi la agadliniojn de Unesko. Por ke ni povu peti specifan kunlaboron aux subvencion, aux kunfasoni programojn, niaj landaj agantoj devas, de malsupre, kunagi kun la Unesko-komisionoj nacinivele kaj kun la Unesko-kluboj tute loke. Por doni konkretan ekzemplon, la cxiudujara Gxenerala Konferenco de Unesko – cxi-foje 16.10.07-3.11.07 – diskutas interalie la strategion de Unesko. Malneton por la strategio rilate la jarojn 2008-2013 vidu cxe http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001499/149999e.pdf. Se ni gxustatempe parolas kun la gxustaj homoj, ni povas influi la prilingvan enhavon de tiu strategio. Kunagante kun Unesko kaj la UN-familio, ni sukcesas aliri ankaux la fratinajn neregistarajn organizajxojn.
Kompreneble temu ne nur pri organizajxaj laboroj, sed ankaux pri interpersonaj, en nia pedagogio mem. La teritorio de niaj neesperantistaj najbaroj ekaperas jam en la loka societo mem. La komencantoj, kvankam iugrade ekmaleksteruloj, estas vere “la publiko”. La progresintoj, kiuj plej atentos la Zamenhof-tagon kiel tagon de la Esperanta libro, bezonas plibonigi sian scion ne nur de la lingvo, sed ankaux de gxiaj ligitecoj al la kulturo, al la strebo por pli justa kaj klera mondo, al la organizaj agadoj unuavice en tiuj kadroj, kiel UN kaj Unesko. Ni mem emas forgesi ne nur la specifajn paragrafojn de la dokumentoj, sed ankaux kial ili naskigxis. Kial do ili naskigxis?
La plej grandaj terurajxoj de la dudeka jarcento -- el kies cindroj naskigxis UN, formulinta kaj defendanta la homajn rajtojn -- estis atencoj kontraux malplimultoj kaj pli gxenerale kontraux “aliuloj” malsimilaj al la atenckapablaj “ni”-oj. Se ne fortikighos kaj stabilighos la pozicio de la atencitaroj, se ne floros la sincera celebrado de diverseco, la planedo cxiam riskos refali en tian fasxisman etoson, kia regis en la 30aj jaroj. Via loka publiko scias cxion cxi, sed ne scias, ke la Esperanta afero rekte alparolas tiujn demandojn. Diru tion al ili.
Probal Dasgupta